روش‌های درمانی کم تهاجمی برای واریس ناشی از افزایش سن

رگ‌های واریسی رگ‌هایی در پا هستند که به طور غیرعادی بزرگ شده و پیچ و تاب خورده‌اند. با این که هر یک از رگ‌های بدن ممکن است واریسی شوند اما عموماً این عارضه در پای بیشتر افراد مبتلا به واریس دیده می‌شود. واریس یکی از شایع‌ترین مشکلات عروقی در پا است که رگ‌های سطحی پا را در برمی‌گیرد. یکی دیگر از مشکلات عروقی شایع در پاها، ترومبوز عمقی وریدی است که در آن رگ‌های عمقی پا دچار مشکل می‌شوند. به هر حال هر دو عارضه که با هم در ارتباط هستند می‌توانند احتمال ابتلا به ترومبوز عمقی وریدی را افزایش دهند.

احتمال ابتلا به واریس با افزایش سن بیشتر می‌شود. چرا؟ پاسخ واقعاً ساده است. با افزایش سن، دریچه‌های یک طرفه در رگ‌ها که از بازگشت خون به سمت پایین پا جلوگیری می‌کنند ضعیف‌تر شده و اجازه می‌دهند که خون از طریق آنها برگشت داده شود. فشار ناشی از تجمع خون در رگ‌ها افزایش یافته و باعث می‌شود که رگ پیچ و تاب خورده و برجسته شود که به آن واریس می‌گویند. اگر شما به واریس مبتلا هستید باید بدانید که بسیاری از افراد دیگر هم مشکلی مشابه شما دارند. حداقل 16 درصد از بزرگسالان مبتلا به واریس بالای 60 سال دارند.

علل ابتلا به واریس

سیاهرگ‌ها خون را به سمت قلب هدایت می‌کنند و از آنجا خون به ریه‌ها انتقال یافته و اکسیژن‌دار می‌شود. خون درون پاها نسبت به بقیه اندام‌های بدن باید مسیر طولانی‌تری را به این منظور طی کند. خون پاها در عروق سطحی پاها تخلیه شده و سپس از آنجا به عروق عمقی منتقل می‌شود. از آنجا که خون باید بر خلاف جهت جاذبه زمین از پاها بالا برود، این رگ‌ها مکانیسم خاصی برای کمک به جریان یافتن خون دارند. دریچه‌های موجود در عروق پا کمک می‌کنند که جریان خون فقط به سمت قلب جاری شود. خون زمانی که عضلات پاها در هنگام فعالیت منقبض می‌شوند به تدریج به سمت قلب هل داده می‌شود. با بسته شدن این دریچه‌ها از ایجاد جریان برگشتی در رگ‌ها جلوگیری می‌شود.

ضعیف شدن دیواره رگ‌ها یا لخته شدن خون در پاها باعث می‌شود که دریچه‌ها به درستی کار نکنند. قسمتی از خون که باید به سمت قلب بازگردد برگشت پیدا کرده در پاها باقی می‌ماند. این عارضه علاوه بر این که تورم ایجاد می‌کند باعث می‌شود که خون بدون اکسیژن در پاها جمع شده و خون حاوی اکسیژن نتواند به طور مؤثری در بدن جریان یافته و گردش داشته باشد. معمولاً واریس در زنان بیش از مردان دیده می‌شود. برخی آر عواملی که احتمال ابتلا به واریس را افزایش می‌دهند عبارتند از:

• ایستادن یا نشستن‌های طولانی مدت
• اضافه وزن داشتن یا چاق بودن
• سابقه خانوادگی ابتلا به واریس
• بارداری

علائم و نشانه‌ها

علامت اصلی ابتلا به واریس، رگ‌هایی روی پاها هستند که مشخصات زیر را دراند:

• رنگ بنفش یا آبی تیره
• رگ‌های بزرگ شده و پیچ و تاب داد
• همراه با عروق کوچک‌تر که به عنوان رگ‌های عنکبوتی شناخته شده و در اطراف رگ‌های واریسی بزرگ‌تر دیده می‌شوند.

برخی علائم دیگر که در عروق واریسی دیده می‌شود عبارتند از:

• خارش پاها
• احساس سنگینی در پاها
• درد و کرامپ در عضلات
• زخم‌های پوستی که معمولاً در نزدیکی مچ پا دیده می‌شوند.

واریس معمولاً دردی ندارد اما ممکن است در موارد شدید آن به خصوص دز هنگامی که به مدت زیادی می‌نشینید یا می‌ایستید درد ایجاد می‌شود. زخم‌های واریسی که به دلیل ابتلا به واریس ایجاد می‌شوند بسیار دردناک هستند. گاهی اوقات درد ممکن است به دلیل ابتلا به ترومبوز عمقی ورید ایجاد شود.

چرا همه افراد سالمند باید به فکر درمان واریس خود باشند؟

ترجمه عکس: دریچه‌های رگ‌های واریسی

جریان خون به سمت قلب و جریان برگشتی خون به دلیل آسیب‌دیدگی دریچه‌های عروق

ناراحتی

حداقل 65 درصد از افراد بالای 60 سال مبتلا به واریس هستند که حداقل روی یکی از پاهای آنها علائم ابتلا به واریس دیده می‌شود. زمانی که شما درد سوزشی و ضربان دار داشتید یا در پاهای خود احساس سنگینی کردید با انجام اقدامات درمانی می‌توانید زندگی راحت‌تری داشته باشید.

تورم

با تجمع خون، ممکن است مایع از رگ‌ها به سمت بافت‌های اطراف زیر پوست نشت پیدا کرده و باعث تورم شدید شوند. جوراب‌های مخصوص واریس ممکن است کمک‌کننده باشند اما با شدید شدن واریس، تورم نیز تشدید می‌شود. آیا خارج شدن از منزل به دلیل تورم پاها دشوار است؟

با پزشک خود در مورد برنامه‌های درمانی که به کاهش تورم پاهای شما کمک می‌کند صحبت کنید.

محدود کردن فعالیت‌های فیزیکی

آیا توانایی‌های شما در انجام ورزش‌ها و فعالیت‌های فیزیکی مانند دویدن، تنیس، دوچرخه سواری و ... به دلیل وجود درد و ناراحتی ناشی از ابتلا به واریس کاهش یافته است؟

با پزشک در مورد روش‌های درمان واریس صحبت کنید تا بتوانید فعالیت‌های خود را ادامه دهید.

خونریزی

رگ‌های واریسی نزدیک سطح پوست بوده و پر از خون هستند. حتی بریدگی‌های کوچک منجر به خونریزی‌هایی می‌شوند که به سختی می‌توان آن را متوقف کرد. درمان این عروق غالباً باعث بهتر شدن این وضعیت می‌شود.

لخته شدن خون

کاهش جریان خون، احتمال شکل گرفتن لخته‌های خونی را افزایش می‌دهد بنابراین بهبود گردش جریان خون احتمال لخته شدن خون را کاهش می‌دهد. اگر شما می‌خواهید لختگی خون را درمان کنید احتمالاً پزشک از شما خواهد خواست تا اول رگ‌های واریسی را درمان کنید تا لخته خون شما برطرف شود.

زخم پا

زخم‌های پوستی روی پا به کندی بهبود می‌یابند یا اصلاً خوب نمی‌شوند. تورم و تغییرات پوستی دیگر باعث می‌شود که بدن نتواند به راحتی حتی جراحات کوچک را بهبود دهد. درمان رگ‌های واریسی از ایجاد زخم‌های پا جلوگیری می‌کند.

عفونت‌های پوستی

علاوه بر مشکلات ناشی از زخم‌هایی که التیام نمی‌یابند، تورم ناشی از ابتلا به واریس احتمال ایجاد عفونت‌های پوستی که سلولیت نامیده می‌شوند را افزایش می‌دهد. اگر رگ یا بخشی از پای شما قرمز، متورم و دردناک شده است باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید تا علت آن مشخص شده و روش‌های درمانی مناسب برای درمان آن به کار گرفته شود. درمان واریس ممکن است تورم و احتمال بروز عفونت را کاهش دهد.

درمان واریس

واریس را نمی‌توان با مصرف دارو درمان کرد. عمل جراحی مفید است اما برای موارد شدید به کار برده می‌شود. اقدامات ساده در مراحل اولیه بیماری و در موارد واریس خفیف غالباً مؤثرتر واقع می‌شوند. برخی از این اقدامات عبارتند از:

• به طور منظم ورزش کنید
• پس از این که به مدت طولانی نشسته یا ایستادید کمی قدم بزنید
• وزن خود را کم کنید
• زمانی که به مدت طولانی نشسته‌اید، پاهای خود را بالا نگه دارید

اگر شما واقعاً خسته شده‌اید و اقدامات درمانی غیرتهاجمی مانند بالا نگه داشتن پاها، کاهش وزن، پوشیدن جوراب‌های مخصوص واریس و تمرین منظم مؤثر واقع نشد و مشکل شما هنوز ادامه دارد، احتمالاً زمان آن رسیده است که به یک متخصص مانند رادیولوژیست یا جراح عروق مراجعه کنید. روش‌های درمانی متداول برای درمان واریس، انجام عمل‌های جراحی یا به کارگیری روش‌های کم تهاجمی جایگزین است.

عمل جراحی واریس

سالیان متمادی انجام عمل جراحی تنها روش برای درمان رگ‌های واریسی بود. از طریق ایجاد یک شکاف در کشاله ران، عروق مبتلا به واریس باز شده، مسدود می‌شد و یا در موارد ابتلا به واریس سطحی رگ کشیده شده و از پوست خارج می‌شد. معمولاً دوران بهبودی طولانی بوده و عوارض جانبی بیشتری داشته و دردناک‌تر از روش‌های کم تهاجمی‌تر است.

روش‌های کم تهاجمی

به کمک روش‌های درمانی کم تهاجمی می‌توان عروق واریسی را بدون دوران نقاهت دردناک و طولانی ناشی از به کار بردن روش‌های انسداد عروق درمان کرد. این روش‌های غیرتهاجمی توسط رادیولوژیست یا جراح عروق که برای استفاده از اشعه ایکس و اولتراسوند برای مشاهده و درمان عروق واریسی آموزش دیده‌اند انجام می‌شود.

اسکلروتراپی

داخل رگ به وسیله محلولی که به وسیله یک سوزن کوچک در آن تزریق می‌شود تخریب می‌شود. این بافت اسکاری باعث می‌شود که خون در رگ‌های سالم دیگر جریان پیدا کند. معمولاً این فرایند برای درمان عروق عنکبوتی که یک مشکل زیبایی هستند و عروق کوچک مبتلا به واریس مؤثر واقع می‌شود.

ابلیشن اندوونئوس

گرمای ایجاد شده توسط تابش لیزر یا امواج رادیو فرکانسی برای از بین بردن داخل عروق واریسی به کار برده می‌شود.

 میکرو فلبکتومی

برش‌های کوچکی در پوست ایجاد شده تا عروق واریسی را بتوان از آنها خارج نمود. به این عمل امبولاتوری فلبکتومی نیز گفته می‌شود و غالباً همراه با ابلیشن اندوونئوس انجام می‌شود.